Al heel jong proberen kinderen op stoepranden of muurtjes hun balans te bewaren en zo hun gevoel voor evenwicht steeds verder te trainen. Al 5000 jaar geleden in China, India en Egypte werd er al over balans en evenwicht nagedacht en de balans gebruikt om dingen te vergelijken. Evenwicht wordt vaker gebruikt in samenhang met symmetrie en balans meer bij een lichaamshouding, mentale houding of bij een beweging. Balans is zo belangrijk dat het in veel zaken in het leven als basis wordt gebruikt; sport, dans, ballet, yoga en ook figuurlijk in boekhouding, economie en psychologie.
We gaan pas over evenwicht en balans nadenken als er iets mis is. Niet vaak ligt de oorzaak aan het evenwichtsorgaan zelf. Het evenwichtsorgaan ook wel slakkenhuis genoemd ligt diep in het oor en werkt eenvoudig en functioneel. Het bestaat uit drie halfcirkelvormige kanalen in drie verschillende vlakken liggen. In ieder kanaal liggen zeer fijne kalk korrels op een borsteltje van haren en als deze bewegen drukken ze tegen een gevoelige plaat. Deze druk wordt doorgegeven aan de hersenen. Zo voelen we waar we zijn in drie richtingen. Van voren naar achteren. Zijwaarts van links naar rechts en op en neer. Als je duizelig wordt bij sommige bewegingen of je verliest je evenwicht bij bepaalde bewegingen, wordt gemakkelijk gezegd dat dit wordt veroorzaakt door een probleem met het evenwichtsorgaan. Vervolgens worden er balans en stabiliteitsoefeningen gegeven om het probleem met het evenwichtsorgaan op te lossen. Dan lijkt het er toch meer op dat er veel te weinig verschillende bewegingen zijn geweest om de spierkracht aan beide kanten van het lichaam gelijk te houden en dat niet het evenwichtsorgaan zelf de oorzaak is. Vaak is het verschil in spierkracht in één kant van het lichaam de oorzaak van het evenwichtsprobleem. Met balans of stabiliteitsoefeningen kunnen we meestal de situatie verbeteren of oplossen. Balans oefeningen doe je in één houding en stabiliteitsoefeningen doe je tijdens bewegen.
Apart van deze oefeningen zijn er hele eenvoudige bewegingen om je balans en evenwicht te verbeteren. Die zijn gebaseerd op het feit dat spieren die betrokken zijn bij het evenwicht net iets sneller zijn dan de andere spieren. Bijvoorbeeld de kuitspier en de lage rugspieren. Door iedere dag tien minuten op de tenen te lopen train je de kuitspier en rugspieren al behoorlijk om het evenwicht te verbeteren.
Een mooi voorbeeld is de vorige eigenaar van ons huis. Hij overleed op 84-jarige leeftijd, maar had op de drie trappen nooit trapleuningen laten maken en daar toch veertig jaar zonder problemen gewoond. Volgens zijn kinderen gebruikte hij tot zijn dood zowel de kelder als de zolderverdieping vele malen iedere dag. Met het vele traplopen deed hij gelijktijdig balans en stabiliteitsoefeningen. Hij trainde in zijn dagelijks leven de spieren die nodig zijn voor een goed evenwicht.
In de volgende Veine wil ik graag stilstaan bij contracturen. Eventuele vragen kun je stellen aan zorg@houdingsmanagement.nl