Het is alweer bijna twintig jaar geleden dat de Arbeidsomstandighedenwet ontwikkeld werd. Dat veranderde veel in de zorg. Er kwam een nieuw wettelijk aandachtsveld bij.
Naast de patiënten en het zorgproces, moesten nu ook de arbeidsomstandigheden worden besproken. Dat was niet zo eenvoudig. Zo ontstond er al snel discussie over het tillen. Daar waar in andere sectoren producten gehalveerd werden om deze te kunnen blijven tillen, was dat met mensen die in de zorg getild moesten worden, onmogelijk.
De grote vraag was hoe deze wet in de zorg moest worden geïmplementeerd. Een aantal zorginstellingen lukte het om vaste afspraken te maken. Er werd in kaart gebracht wie
met de tillift getild moest worden en wie met enige hulp zelf de transfer kon maken.
Ook over het gebruik van het hoog-laag bed kwamen vaste afspraken. Dat zorgde voor veel duidelijkheid in de zorg.
Natuurlijk heeft de invoering van Arbeidsomstandighedenwet ook een andere kant. Ik vind dat een mens nooit gezien mag worden als een moeilijk te tillen object. Ook is het niet wenselijk dat de zorgvrager direct alle mogelijkheden verliest om (nog enigszins) mee te werken bij een verplaatsing als hij of zij met de tillift getild moet worden. Helaas is dit in sommige situaties wel het geval. Juist in deze tijd wordt het steeds meer actueel. Laat iemand zo lang mogelijk dingen zelf doen. Dat is goed voor het lichaam en voor de eigenwaarde. De kennis om zorgvragers te motiveren om zelf te bewegen, was in de jaren voor de invoering van deze wet goed geïmplementeerd in de zorg. Dat kwam omdat de til-lessen toen nog waren verdeeld in handmatige, ook wel manuele tillessen genoemd, en lessen in gebruik van de tillift.
Manueel tillen
Voor de invoering van de Arbeidsomstandighedenwet werden er diverse manuele tilcursussen gegeven. Een van de beste en misschien wel de allerbeste manuele tilcursus uit die tijd was, ’Lichte Lasten’ van de fysiotherapeut en orthopedagoog Frans Veldman. Hij bracht het manueel tillen tot leven met zijn haptonomie (wetenschap van de affectiviteit). Bij tillen is aanraken noodzakelijk. Bij haptonomie staan aanraken, voelen en ervaren mens centraal. De benadering van de zorgvrager door de zorggever stond centraal. Hierdoor kon hij mensen bewegen om meer zelf mee te bewegen. Het werk werd zo lichter voor de zorggever en eenvoudiger en waardiger voor de zorgvrager. Deze tilmethode wordt in Frankrijk en België veel toegepast. In Nederland jammer genoeg nog maar af en toe.
De reden dat het in Nederland niet of nauwelijks werd toegepast, ligt misschien aan het feit dat het boek is geschreven voor fysiotherapeuten. Veel zorggevers vonden het boek te moeilijk. Het is jammer dat van dit boek nooit een tweede deel verscheen; ‘Lichte Lasten voor Zorggevers’.
Volgende keer wil ik graag stilstaan bij balans/evenwicht
Eventuele vragen kun je stellen aan zorg@houdingsmanagement.nl